Hình thức bán hàng qua mạng, quảng cáo trên mạng xã hội, youtube, Facebook, … với doanh thu ngày càng cao và dòng tiền chảy ra nước ngoài. Tuy nhiên, Cục thuế TPHCM cho rằng với cơ chế hiện tại thì chưa xử lý được.
Ngày 6/12, trong khuôn khổ kỳ họp thứ 6 HĐND TPHCM khóa IX, các đại biểu đặt nhiều câu hỏi chất vấn đối với Cục Thuế TPHCM.
Đại biểu Cao Anh Minh quan tâm đến quản lý thuế thương mại điện tử. Theo ông, hầu hết doanh nghiệp hoạt động thương mại điện tử đều đặt trụ sở nước ngoài. Các hoạt động liên quan đến quảng cáo, du lịch có dòng tiền chảy ra nước ngoài. Doanh thu quảng cáo trực tuyến 1 tỷ USD mỗi năm. Vậy ngành Thuế có đề xuất quản lý thuế như thế nào?
Trong khi đó, đại biểu Tô Thị Bích Châu đề nghị Cục Thuế TPHCM làm rõ về vụ việc xảy ra vào tháng 11, cơ quan công an đã bắt giữ lô hàng mỹ phẩm trị giá 11 tỷ đồng của công ty Thiên nhiên Việt Nam, có dấu hiệu làm giả.
Từ vụ việc này, có nhiều đại sứ thương hiệu là các diễn viên, người mẫu Việt Nam đảm nhận, thông qua các trang mạng xã hội thực hiện viết bài, livestream để giới thiệu sản phẩm.
“Dĩ nhiên, nguồn thu từ các hoạt động này là không nhỏ, còn nghĩa vụ thuế trong sự việc này chắc chắn sẽ có thất thoát. Vậy cơ quan thuế đã làm gì, có giải pháp như thế nào để kiểm soát”, bà Châu nói.
Đại biểu Châu hỏi điều này là muốn nhấn mạnh ngành thuế có những cơ chế gì để đảm bảo và thúc đẩy sự công bằng trong nghĩa vụ thuế, đừng để kéo dài tình trạng người thu nhập nhiều thì đóng ít còn người thu nhập ít lại đóng đầy đủ thuế thu nhập cá nhân.
Trả lời chất vấn của đại biểu, Cục trưởng Cục Thuế TPHCM Trần Ngọc Tâm cho biết, các hoạt động thương mại trong nước có thể chi phối bằng luật hiện hành. Trong khi đó hoạt động thương mại điện tử thâm nhập từ nước ngoài, người ta ở bên ngoài thực hiện nền kinh tế chia sẻ thì ngành thuế còn lúng túng.
“Từ đầu năm chúng tôi đã thấy thương mại điện tử không còn là cá biệt mà bắt đầu phổ biến. Chúng ta phải tìm hiểu ở dạng nào. Qua phối hợp với Sở Công Thương thì chúng tôi lên danh danh sách 297 sàn giao dịch điện tử, 8.171 website bán hàng, 73 trang mạng xã hội được cấp phép hoạt động; mạng facebook có 13.469 tài khoản quảng cáo sản phẩm, hoạt động thương mại điện tử”, ông Tâm nói.
Đối với các trang web, sàn giao dịch điện tử, đặc biệt là mạng xã hội thì có nhiều đơn vị lớn tham gia để kinh doanh tốt hơn. Những đơn vị này đã đăng ký nộp thuế. Còn một số dạng chưa đăng ký, đặc biệt là trên facebook thông qua nickname.
Theo ông Tâm, ngành thuế đã vận động để mọi người có ý thức tham gia nộp thuế. Qua đó, đã gửi thư đến 13.767 nickname trên facebook và lập biên bản xác định số liệu hơn 3.776 tổ chức, cá nhân kinh doanh. Ngành thuế tác động về mặt ý thức, định hướng nếu có kinh doanh thì đăng ký kê khai nộp thuế.
Riêng về câu hỏi của đại biểu Tô Thị Bích Châu thì Cục trưởng Cục Thuế TPHCM xin tiếp nhận và về kiểm tra xem xử lý tới đâu rồi.
Ông Tâm cũng cho biết đã xử lý một trường hợp kinh doanh thông qua thương mại điện tử: “Người ta đăng ký kinh doanh mỹ phẩm thế mà toàn bộ thanh toán thông qua tài khoản cá nhân mà không thông qua công ty. Phát hiện truy thu cá nhân này và những cá nhân mua hàng, nguyên một chuỗi và thu được 8 tỷ”, ông Tâm nói.
Ngoài ra, ngành thuế cũng truy thu hoạt động thương mại điện tử trên 21 tỷ đồng. Con số này không lớn nhưng bước đầu xác lập quan hệ quản lý và đặt ra giải pháp sau này.
Cũng theo ông Tâm, hiện nay kinh doanh thương mại điện tử chủ yếu thanh toán bằng tiền mặt. Nếu thanh toán chuyển khoản thì quản lý được và không nhất thiết phải thông qua xuất hóa đơn.
“Bộ Tài chính đang đặt vấn đề trong năm 2018 ban hành hóa đơn điện tử. Do đó, vừa có thể quản lý qua hóa đơn và thông qua ngân hàng qua các phiếu thanh toán”, ông Tâm nói.
Liên quan đến quảng cáo trên mạng, ông Tâm cho biết, thông qua Google, Youtube, Facebook, các tổ chức quảng bá du lịch kết nối giữa người có nhu cầu và đơn vị đáp ứng như khách sạn… rồi người ta chia một phần lợi nhuận.
“Trường hợp người ta mua hàng hóa của mình rồi cung cấp lại cho đối tượng có nhu cầu nhưng thanh toán tiền ra nước ngoài, ngành thuế đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng thương mại và nắm được một số tài khoản thanh toán tiền ra nước ngoài. Nhưng hiện nay chúng ta chưa có cơ chế xử lý việc này. Chúng tôi đang kiến nghị Bộ Tài chính có cơ chế”, ông Tâm nói.
Để siết chặt quản lý các hoạt động thanh toán bằng tiền mặt, hiện nay, trong định hướng chung thì Bộ Tài chính có đề xuất tất cả các giao dịch thương mại 10 triệu đồng, thậm chí còn đang tính là 5 triệu đồng đều phải thanh toán qua ngân hàng, không chịu thực hiện thì phạt.
Siết chặt thu nhập cá nhân để truy thu thuế?
Liên quan đến thanh toán giao dịch, đại biểu Nguyễn Văn Dũng cho rằng hiện chủ yếu thanh toán bằng tiền mặt, vậy với cách quản lý như hiện nay thì Nhà nước có thất thu thuế thu nhập cá nhân?
Ông Trần Ngọc Tâm cho biết, thu nhập cá nhân chiếm tỷ trọng tương đối trong cơ cấu nguồn thu của thành phố và cả nước. Thế nhưng hiện nay ngành thuế chưa tính hết và một số nguồn thu nhập cá nhân vẫn thực hiện theo hình thức khoán.
“Ví dụ như trúng số là thu nhập cá nhân vẫn khoán, giao dịch chứng khoán cũng khoán mức nhất định, kinh doanh hộ cá thể cũng khoán, thực hiện giao dịch cho thuê nhà cũng khoán, bán nhà cũng khoán…”, ông Tâm cho biết.
Riêng nguồn thu nhập từ tiền lương, tiền công chủ yếu thanh toán qua ngân hàng nhưng thu nhập bên ngoài của mỗi người thì ngành thuế chưa nắm hết. Do đó, hiện ngành thuế đang thực hiện tích hợp dữ liệu, thông qua mã số định danh có thể biết được nguồn thu nhập của họ ở khắp cả nước.
Ông Tâm cũng cho biết ngành thuế tính kiến nghị cơ chế quản lý thu nhập cá nhân bằng cách mọi nguồn thu nhập, chi tiêu dùng cá nhân đều quyết toán cuối năm, để khuyến khích chi dùng cá nhân.
Cục trưởng Cục thuế TPHCM cho biết, hiện với thu nhập có được thì người dân tích lũy chứ ít tiêu dùng. Theo ông, ở một số quốc gia trên thế giới có phương án tính thu thuế thu nhập cá nhân dựa trên cách chi tiêu. Cụ thể, người tiêu dùng nhiều được tính thuế thu nhập thấp hoặc không tính, còn nếu cá nhân ít tiêu dùng, phần tích lũy cao thì đóng thuế thu nhập cao hơn.
“Chúng ta chưa quản lý hết nguồn thu nhập. Ngoài ra, chúng ta vẫn còn thu nhập bên ngoài thông qua tiền mặt. Cần có thời gian đồng bộ hết thì mới quản lý được”, ông Tâm nói.
Quốc Anh
